بررسی فراوانی استفاده از داروهای نیروزا و آگاهی نسبت به عوارض آن در ورزشکاران بدن‌ساز مرد استان سمنان

سابقه و هدف: هم‌زمان با گسترش ورزش پرورش اندام در کشورمان تعداد کثیری از ورزشکاران به طرف مصرف داروهای مختلف به منظور افزایش کارایی ورزشی سوق داده شده‌اند. این داروها ضمن ایفای نقش‌های زودگذر، از خود عوارض و گاهی مسمومیت‌های غیرقابل‌جبرانی را به جا می‌گذارند. این مطالعه آگاهی ورزشکاران بدن‌ساز مرد و شیوع استفاده از داروها در سطح استان سمنان را مورد بررسی قرار می‌دهد. مواد و روش‌ها: 337 نفر از ورزشکاران بدن‌ساز مرد از70 باشگاه بدن‌سازی استان سمنان به طورتصادفی انتخاب، با هماهنگی مسؤولین باشگاه‌ها، پرسش‌نامه‌ای که حاوی سؤالات دموگرافیگ، وضعیت استفاده از داروها و میزان آگاهی از عوارض داروها بود، از طریق مصاحبه تکمیل گردید. از آزمون‌های نسبت و کای اسکوئر در سطح معنی‌داری 5% برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. یافته‌ها: 3/27% (با فاصله اطمینان 95%: 1/32-5/22%) از مواد نیروزا استفاده می‌کردند. شایع‌ترین داروهای مورد مصرف، مکمل‌های غذایی (8/20%)، آنابولیک استروئید (2/14%) و ویتامین‌ها (1/7%) بوده است. 4/35% افرادِ زیر20 سال، 1/26% افرادِ 25-20 سال و 1/21% افرادِ بالاتر از 25 سال از مواد نیروزا استفاده می‌کردند. استفاده از مواد نیروزا در ورزشکاران با تحصیلات زیردیپلم (7/31%) به طور معنی‌داری بیش‌تر از ورزشکاران با تحصیلات دیپلم یا بالاتر (3/23%) بوده است (0418/0= P). هم‌چنین درصد ورزشکاران زیر20 سال استفاده کننده از مواد نیروزا (4/35%) به‌طور معنی‌داری بیش‌تر از درصد ورزشکاران 20 سال و بالاتر استفاده کننده از این مواد (7/24%) بوده است (0294/0=P). فقط 7/4% افراد از عوارض جانبی داروها مطلع بودند. بین میزان آگاهی از عوارض داروها و سطح تحصیلات، ارتباط معنی‌دار بود (004/0< P). نتیجه‌گیری: با توجه به گسترش مصرف داروهای نیروزا، سن پایین مصرف و آگاهی کم مصرف‌کنندگان از عوارض شدید این داروها، توصیه می‌شود آموزش ورزشکاران و مربیان در اولویت قرارگرفته و با عنایت به تنوع و تغییر نوع داروهای مصرفی، نسبت به تغییر ساختار آموزشی در زمان مناسب اقدام گردد.